Menu

Bruingrijze berkenboleet (Leccinum cyaneobasileucum)

(c) Frans Ozinga (1) & Sjoerd Greydanus (2-6)

Pas in de jaren tachtig van de vorige eeuw werd door Den Bakker & Noordeloos het heterogene complex van de berkenboleten nader onderzocht. Zij onderscheidden in dit soortencomplex van de berkenboleet een groot aantal soorten, waarvan de bruingrijze berkenboleet er één was.

Toch blijft het soms lastig om de bruingrijze berkenboleet van de gewone berkenboleet te onderscheiden. Eén van de onderscheidende kenmerken is de blauwverkleuring aan de voet van de bruingrijze berkenboleet, die bij de gewone berkenboleet ontbreekt. Maar in praktijk wil ook wel eens verkleuring door omstandigheden niet optreden. En qua uiterlijk kan de bruingrijze berkenboleet erg variabel zijn. De bruingrijze kleur is meestal wel aanwezig, maar de steel kan sterk variëren met witte tot donkergrijze schubben op de steel. De laatste wordt als variëteit brunneogriseoleum beschouwd. Als de bruingrijze berkenboleet door een schimmel is aangetast, kan hij er helemaal wit gaan uitzien; bij een te snelle blik kan hij dan voor een witte berkenboleet (Leccinum holopus) worden gehouden.

Microscopische kenmerken geven ook bij deze soorten de meeste zekerheid. De bruingrijze berkenboleet heeft taltijke cylindrocysten in de hoedhuid, boemerangachtige elementen die als kettingen of als losse elementen in het preparaat zichtbaar zijn. Bij de gewone en de witte berkenboleet komen deze nauwelijks voor of ontbreken deze elementen.

In Friesland werd deze soort pas in 1999 voor het eerst gemeld op Schiermonnikoog. Naarmate de bruingrijze berkenboleet meer bekendheid kreeg, nam ook het aantal meldingen toe. De bruingrijze berkenboleet komt verspreid door Friesland voor. Het lijkt in Friesland een zeer algemene berkenboleet te zijn, die zowel in parken en plantsoenen als in bosgebieden bij berk groeit.

Zie ook:

(c) Sjoerd Greydanus

Verspreidingskaart


Periodiciteit

Het aantal meldingen van Leccinum cyaneobasileucum per decade (periode van tien dagen) vanaf 1980.

ID-kaart
Wetenschappelijke naam: Leccinum cyaneobasileucum
Nederlandse naam: Bruingrijze berkenboleet
Friese naam: Brúngriis bjirkeboltsje
Aantal meldingen: 108
Aantal kilometerhokken: 71
Eerste melding: 13-11-1999, 207-611, Schiermonnikoog
Laatste melding: 05-11-2023, 197-569, Smalle Ee, Strand
Zeldzaamheidsklasse (Frl): algemeen
In Fries basisregister: nee